ZACZĘŁO SIĘ OD PARTYZANCKICH ZADUSZEK
Treść
Minęło już siedem lat kiedy pierwszy raz nasza Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Żandarmeria” przy Stowarzyszeniu „Żandarmeria” pojawiła się w Gminie Kamionka Wielka organizując Partyzanckie Zaduszki. Było to w niedzielę 22 listopada 2015 roku. Po Hali Łabowskiej, Przysłopie oraz Rudzie Kameralnej i Zakliczynie przyszedł czas na bohaterską gminę Kamionka Wielka. Wspominaliśmy żołnierzy antykomunistycznego podziemia niepodległościowego na Sądecczyźnie, szczególnie tych operujących w okolicznych przysiółkach. Żołnierzy oddziałów: „Grom” Stanisława Piszcza ps. „Okrzeja” i „Huragan” Andrzeja Szczypty ps. „Zenit”. Kulminacją obchodów była inscenizacja historyczna. Trzytygodniowe przygotowania rozpoczęto oczywiście od uroczystej Mszy Św. W Parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ostatnim akcentem dnia był wykład w sali Zespołu Szkół w Kamionce Wielkiej pt: „Leśni w Kamionce”. Tereny gminy są bogate w historię walk niepodległościowego podziemia antykomunistycznego. To tutaj w listopadzie 1945 roku doszło do ataku na posterunek Straży Ochrony Kolei, to tutaj 11 czerwca 1946 r. ludzie Andrzeja Szczypty „Zenita” w okolicy stacji kolejowej zaskoczyli grupę nowosądeckiego PUBP. W czasie akcji spalono ciężarówkę, zabito jednego UB-owca i porwano kolejnego, w akcji tej brał udział prowadząc ostrzał z STG 44 kpt. Józef Oleksiewicz ps „Groźny”. To tutaj trafiło uzbrojenie które oddział „Żandarmeria AK Stanisława Piszczka „Okrzei” 13 lutego 1946 r. zdobył w ataku na Stację PKP w Nowym Sączu. Uzbrojenie to było w części przechowywane na plebani. Kolejna akcja dotycząca tego miejsca to grudzień 1946 gdzie rozbrojono nową załogę posterunku SOK.
Kolejnym wydarzeniem promującym historię lokalną była w maju 2017 r. w ramach akcji „Pociąg Retro” inscenizacja przedstawiająca
napad na sowiecki pociąg z zaopatrzeniem na stacji PKP w Kamionce Wielkiej. Budynek stacji kolejowej to dziś powojenna konstrukcja, jednakże piwnice służyły jeszcze oddziałowi Żandarmeria AK Stanisława Piszczka ps „Okrzeja” za magazyn broni i żywności.
Przełomowym wydarzeniem przypominającym lokalną historię było postawienie Krzyża Partyzanckiego na cześć żołnierzy wyklętych którzy walczyli w tym rejonie oraz mieszkańcom gminy którzy wspomagali podziemie antykomunistyczne. Stało się to we wrześniu 2019 roku. Krzyż jest postawiony na Górach Rachelowskich na szlaku turystycznym w Kamionce Wielkiej. Jest on postawiony na mojej działce. Postanowiłem na swojej posiadłości postawić taki monument bo po pierwsze realizuję to w ramach naszej działalności tj. budowania miejsc pamięci Sądeckim Żołnierzom Wyklętym po drugie ponieważ mój dziadek Jan Tuczyński wspomagał wyklętych organizując żywność oraz ukrywając ich w swoich zabudowaniach w czasie obław. Uznałem więc za słuszne że należy się jemu jak i żołnierzom którym pomagał godne upamiętnienie i aby mieszkańcy gminy oraz turyści mogli też oddać hołd bohaterom naszej ojczyzny. Dzięki temu zrodził się także plan utworzenia szlaku partyzanckiego który mógłby prowadzić bezpośrednio na miejsce gdzie stoi krzyż. Plan ten udał się dzięki akcji którą przeprowadzaliśmy przy wsparciu finansowemu Województwa Małopolskiego pt. „Orła Białego i Koronę dla Niego”. Była to akcja umieszczania na szlakach turystycznych w miejscach gdzie walczyli wyklęci tablic patriotycznych ukazujących historię naszego narodowego godła. Taką tablicę postawiliśmy także przy budynku gminy Kamionka Wielka i dzięki temu udało się utworzyć szlak partyzancki Sądeckich Żołnierzy Wyklętych w Kamionce Wielkiej który rozpoczyna się od Nowego Sącza. Tablica została odsłonięta 11 listopada 2021 roku, tym samym został oficjalnie otwarty szlak partyzancki. Dzięki temu każdy mieszkaniec gminy jak i turysta może przejść szlakiem partyzanckim i bez problemu dojść do miejsca pamięci naszych bohaterów. Praca którą wykonaliśmy do tej pory wymagała wielu wyrzeczeń, wielu lat ciężkiej pracy i walki przeciwnościami jednak powiodło się i dzięki temu mamy kolejne miejsce na naszej mapie regionu gdzie czci się pamięć Sądeckich Żołnierzy Wyklętych. Nie osiedliśmy na laurach, postawiliśmy na Sądecczyźnie wiele miejsc pamięci to nasza praca, nasza walka o ich pamięć się nie kończy. Przed nami nadal jeden z najważniejszych celów czyli postawienie godnego pomnika Sądeckim Żołnierzom Wyklętym, w Nowym Sączu. O ich pamięć trzeba dbać bez ustanku, gdyż nadal w naszym narodzie znajduje się wielu ludzi nieprzychylnych a wręcz czasem wrogo nastawionych do niepodległościowego podziemia antykomunistycznego i właśnie dlatego trzeba nam dalej pracować na to by młode pokolenie Polaków nigdy nie zapomniało o tych którzy walcząc i umierając myśleli o nas. My żyjąc myślimy o nich.
Członek Zarządu Stowarzyszenia „Żandarmeria”
Trojan Mateusz
