Historia Gminy
Treść
Lokalizacja wsi przypada na pierwsze lata panowania króla Kazimierza Wielkiego. Akt lokalny wydała 3 lutego 1336 r. królowa Jadwiga, córka księcia Bolesława Pobożnego. Wieś należała do dóbr starostwa sądeckiego. Drugim po lokacji wsi dokumentem był wydany przez Władysława Jagiełłę w 1402 r. w Bieczu przywilej dotyczący sprzedaży wsi za 250 marek mieszczanom sądeckim przez Mikołaja Ometło. Następna wzmianka źródłowa znajduje się u Długosza.
Już w 1539 r. istniała w Kamionce szkółka parafialna, w której nauczyciele organiści - zwani bakałarzami, podnosili poziom oświaty. Dopiero w 1876 r. wybudowano dla szkoły oddzielny budynek, nadając jej imię Władysława Jagiełły. W latach 1853-1857 mieszkał w Kamionce, dziejopisarz Sądecczyzny Szczęsny Morawski.
W 1876 r. Kamionka uzyskała połączenie kolejowe linią tarnowsko-leluchowską. Przez Czarną Kamionkę przebito tunel, a we wsi zlokalizowano stację kolejową. Budowa tunelu i stacji przyczyniła się do rozwoju kamieniołomu, który był eksploatowany do lat 60 i dawał zatrudnienie mieszkańcom wsi.
Z powstawaniem kolei wiąże się uruchomienie pierwszej poczty (w 1889 r.). Po I wojnie światowej zbudowano w Kamionce Wielkiej dwa tartaki zaliczane do 11 największych tego typów zakładów na Sądecczyźnie. Ten fakt częściowo zmienił oblicze przeludnionej wsi. Mimo istnienia tartaków, kamieniołomów, pracy nie starczało dla wszystkich. Szukano jej w pobliskim Nowym Sączu, Grybowie, a nawet w Krynicy przy budowie sanatoriów.
Krwawo zapisała się w dziejach Kamionki Wielkiej hitlerowska okupacja. Z rąk hitlerowców poniosło śmierć 80 mieszkańców. W 1943 r. powstała we wsi placówka Armii Krajowej, przeprowadzając wiele udanych akcji dywersyjnych na obiekty wroga. Mieszkańcy wsi nieśli partyzantom ofiarną pomoc, ukrywając ich i żywiąc, informując o ruchach wroga. Przez całą okupację prowadzone było tajne nauczanie przez Feliksa Stefańskiego, uczącego młodzież ojczystej historii, geografii i literatury. Po wojnie nastąpił rozwój wsi, zniknęły strzechy, zbudowano drogi, wieś została zelektryfikowana a koryta rzek uregulowane.
