Małopolska. Kultura Wrażliwa to projekt zainicjowany w 2016 roku przez samorząd województwa małopolskiego. Jest to pierwszy systemowy projekt, realizowany przez 23 instytucje kultury województwa małopolskiego, który koncentruje się na tematyce obecności osób z niepełnosprawnościami.
W ramach projektu realizowane są działania, które przyczyniają się do podniesienia poziomu otwartości i dostępności instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi i ruchowymi:
Wyposażenie pracowników instytucji w specjalistyczną wiedzę oraz transfer doświadczeń pomiędzy uczestnikami projektu.
Jedną z kluczowych kwestii w ułatwieniu dostępu do instytucji kultury osobom z niepełnosprawnościami jest odpowiednie nastawienie i zachowanie ich pracowników. Dlatego też uwrażliwienie, uświadamianie i zwiększanie kompetencji pracowników instytucji kultury jest jednym z najważniejszych elementów projektu. W tym celu organizowane są szkolenia prowadzone są przez osoby z niepełnosprawnościami i organizacje pozarządowe, które działają na rzecz równego dostępu do kultury.
Szkolenia skierowane są do pracowników pierwszego kontaktu – ochroniarzy, recepcjonistów, kasjerów, jak również do edukatorów, kustoszy, pracowników do spraw promocji. Uczestniczy warsztatów uczą się właściwej obsługi widza z niepełnosprawnościami, Polskiego Języka Migowego, rozmawiają na temat sposobów prezentacji i udostępniania tekstów - obiektów kultury, wydarzeń artystycznych, jak również przygotowania i realizacji zajęć edukacyjnych, dostępnych dla każdego uczestnika.
Zobacz fotorelację ze szkoleń:
Stworzenie standardów dostępności w zakresie dostosowanie instytucji do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku, słuchu i ruchu.
Aby pomóc instytucjom kultury być bardziej otwartym i wyznaczyć kierunek rozwoju dostępności, we współpracy z osobami z niepełnosprawnościami oraz organizacjami działającymi na rzecz równego dostępu do kultury, opracowane zostały wytyczne dostępności w zakresie dostosowania instytucji do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku, słuchu i ruchu.
- Przeczytaj wytyczne dostępności https://kulturawrazliwa.pl/wytyczne/
Zwiększenie dostępności oferty kulturalnej i edukacyjnej oraz dostosowywanie przestrzeni instytucji do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Podstawą udostępnienia przestrzeni instytucji kultury oraz jej oferty jest właściwy pomysł na wprowadzenie udogodnień, które sprawdzą się w konkretnej instytucji - muzeum, teatrze, kinie czy skansenie. Instytucje dbają o to, aby osoba z niepełnosprawnością, na równi z innymi odbiorcami, mogła obejrzeć film z audiodeskrypcją lub z napisami, wysłuchać koncertu z pętlą indukcyjną czy zwiedzać muzeum dotykając replik jego eksponatów.
W trosce o poczucie komfortu i bezpieczeństwo, instytucje oznaczają schody i szklane przestrzenie kontrastowymi oznaczeniami, montują dzwonki przyzywowe, alarmy świetlne oraz korzystają z szyn podjazdowych.
- Zobacz jak instytucje kultury otwierają się na osoby z niepełnosprawnością: https://krakow.tvp.pl/40275217/muzea-kina-biblioteki-z-ulatwieniem-dla-niepelnosprawnych
Wspieranie instytucji kultury w procesie wdrażania dostępności.
Każda instytucja kultury która bierze udział w projekcie, przystępuje do wdrożenia wytycznych dostępności. Jej zadaniem jest wprowadzenie wszystkich wytycznych opisanych w dokumencie, dla osób z niepełnosprawnością wzroku, słuchu lub ruchu. Cały ten proces wspierają eksperci, który odpowiedzialni są za udzielanie wskazówek, rad oraz testowanie zaproponowanych rozwiązań. Pod koniec każdego roku, zespół ekspertów w skład którego wchodzą osoby z niepełnosprawnością, odwiedzają instytucję i przeprowadzają ocenę dostępności, na postawie której Zarząd Województwa Małopolskiego przyznaje świadectwa dostępności, którymi instytucje mogą legitymować się tylko jeden rok. Po upływie tego czasu, instytucja może ponownie przystąpić do oceny dostępności i otrzymać kolejne wyróżnienie.
Sieciowanie i współpraca.
Chcąc zwracać uwagę na potrzeby osób z niepełnosprawnościami w zakresie dostępu do kultury, ale także zachęcić tę grupę odbiorców do zapoznania się z już istniejącą, dostępną ofertą, w różnych regionach województwa małopolskiego organizowane jest Forum Kultury Wrażliwej.
Wydarzenie to sprzyja sieciowaniu branżowych organizacji, jest okazją do poznania dobrych praktyk oraz rozpoczyna debaty na poziomie regionalnych i lokalnych społeczności o wyzwaniach i możliwościach wdrażania dostępności w przestrzeni publicznej.
- Przeczytaj relację z I Forum Ludzi Kultury, 28 listopada 2017 roku, Centrum Sztuki Mościce: https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/ludzie-kultury-o-potrzebach-osob-z-niepelnosprawnosciami
- Przeczytaj relację z II Forum Kultury Wrażliwej, 10 października 2018 roku, MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu: https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/badz-otwarty-na-roznice-wez-udzial-w-forum-kultury-wrazliwej
Promocja sztuki osób z niepełnosprawnościami
Kultura dostępna to nie tylko wydarzenia w których mogą uczestniczyć osoby z niepełnosprawnościami, ale także sztuka tworzona przez osoby niewidome, mające problemy z poruszaniem się czy osoby niedosłyszące i Głuche. Chcąc przekroczyć dotychczasowe granice i przedstawić uniwersalność języka sztuki osób z niepełnosprawnościami w 3 regionach województwa małopolskiego odbył się pokaz spektaklu pt. „Wojna w niebie” tworzonego przez osoby Głuche, niedosłyszące i słyszące.
- Przeczytaj relację ze spektaklu, 24 maja 2019 roku, MCK SOKÓŁ w Nowym Sączu http://mcksokol.pl/relacja/wojna-w-niebie-czyli-spektakl-o-spotkaniu-roznych-swiatow, https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/wojna-w-niebie-spektakl-przelamujacy-bariery-w-zakopanem
Wydarzenia dostępne
Każda instytucja stara się dotrzeć do swoich odbiorców i zainteresować ich swoją ofertą. Osoby z niepełnosprawnościami mogą skorzystać nie tylko z dostępnych zajęć edukacyjnych, ale również uczestniczyć w spektaklach, które są dostosowane do odbiorcy niewidomego, Głuchego, niedosłyszącego lub z problemami w poruszaniu się.
- Przeczytaj relację ze spektaklu „Mały Książę”, 4 grudnia 2017 roku, Teatr STU https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/znamy-instytucje-kultury-najbardziej-przyjazne-osobom-z-niepelnosprawnosciami
- Przeczytaj relację ze spektaklu „Pan Tralaliński”, 4 grudnia 2018 roku, Opera Krakowska https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/otwartosc-instytucji-kultury-zostala-doceniona
- Przeczytaj relację ze spektaklu „Ongaku. Trzy Kamienie”, 21 maja 2019 roku, Opera Krakowska https://www.malopolska.pl/aktualnosci/kultura/teatr-wrazliwy-na-osoby-z-niepelnosprawnosciami
Działania Województwa Małopolskiego na rzecz dostępności instytucji kultury zostały docenione i wyróżnione w ogólnopolskim konkursie Samorząd Równych Szans oraz w kolejnej edycji konkursu Lodołamacze 2018.
Projekt jest finansowany z budżetu województwa małopolskiego. Rolę koordynatora pełni Departament Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Promocji UMWM, a bezpośrednim realizatorem jest Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.
Projekt realizowany jest we współpracy Fundacją Kultury bez Barier, Fundacją 7 zmysł, Szansa dla Niewidomych, Fundacją Między Uszami.
"Wytyczne w projekcie „Małopolska. Kultura wrażliwa” powstały w oparciu o Wytyczne Come-in!"
Projekt Come-in!, program Interreg Central Europe
Link do strony projektu: https://www.interreg-central.eu/Content.Node/COME-IN.html