Województwo Małopolskie zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 lit. a i c ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym jest organizatorem publicznego transportu zbiorowego na sieci komunikacyjnej w wojewódzkich przewozach pasażerskich.
Do zadań organizatora należy:
- planowanie rozwoju transportu;
- organizowanie publicznego transportu zbiorowego;
- zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.
Podstawowym dokumentem prawa miejscowego jest Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie małopolskim, przyjęty Uchwałą Nr LVI/908/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 października 2014 r. Plan został ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego w dniu 12 listopada 2014 r.
Plan transportowy województwa małopolskiego zakłada, że fundamentem systemu transportowego w Małopolsce będzie transport kolejowy. Dopełnieniem usług kolejowych ma być sieć dowozowych linii autobusowych, o charakterze użyteczności publicznej, do wybranych zintegrowanych węzłów przesiadkowych. Plan zakłada też uruchomienie regularnych linii autobusowych użyteczności publicznej o znaczeniu regionalnym.
Sieć kolejową, na której wykonywane są przewozy organizowane przez Województwo Małopolskie, obrazuje poniższy schemat.
Schemat linii komunikacyjnych w rozkładzie jazdy pociągów regionalnych 2018/2019
Przewozy kolejowe finansowane przez Województwo Małopolskie realizowane są przez trzech operatorów:
Na trasach obsługiwanych wspólnie przez Koleje Małopolskie sp. z o.o. i POLREGIO sp. z o.o. obowiązuje wzajemne honorowanie biletów.
Aktualne rozkłady jazdy, regulaminy przewozów, a także obowiązujące warunki taryfowe i cenniki biletów dostępne są na stronach internetowych operatorów.
Ogólnopolska wyszukiwarka połączeń kolejowych dostępna jest na stronie zarządcy infrastruktury kolejowej PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.: Portal Pasażera.
Od dnia 1 lutego 2020 r. zaczął obowiązywać nowy cennik biletów w transporcie kolejowym na obszarze Województwa Małopolskiego. Natomiast 17 lutego 2020 r. nastąpiła pełna integracja biletowa w przewozach kolejowych organizowanych przez Samorząd Województwa Małopolskiego. Ujednolicone zostały oferty biletowe dostępne w pociągach obsługiwanych przez Koleje Małopolskie i POLREGIO oraz wprowadzone zostały nowe oferty specjalne – „Bilety Małopolskie”.
Wykaz obecnie obowiązujących ofert biletowych prezentuje się następująco:
Oferty podstawowe:
1. Taryfa Małopolska – bilety:
- jednorazowe TAM,
- jednorazowe TAM I Z POWROTEM (T/P),
- czasowe dla seniora,
- jednorazowe przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- jednorazowe T/P przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- grupowe,
- grupowe przy przejazdach do/z stacji Kraków Lotnisko,
- odcinkowe miesięczne imienne na przejazdy w jedną stronę,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P,
- odcinkowe miesięczne „na okaziciela” T/P,
- zintegrowane odcinkowe miesięczne imienne T/P.
2. Taryfa Górska – bilety:
- jednorazowe TAM,
- jednorazowe T/P,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P.
3. Taryfa Aglomeracyjna Kraków – bilety:
- czasowe liniowe,
- strefowe czasowe.
4. Taryfa Podhalańska – bilety:
- czasowe,
- odcinkowe miesięczne imienne T/P.
5. Taryfa Sądecka – bilety:
- strefowe czasowe,
- strefowe miesięczne imienne.
6. Taryfa Wielicka – bilety:
- czasowe,
- odcinkowe miesięczne imienne,
- czasowe ALD (Autobusowe Linie Dowozowe) dla Seniora,
- odcinkowe miesięczne imienne ALD dla Seniora.
Oferty specjalne:
1. Małopolski bilet dla rodziny.
2. Małopolski bilet dla rodziny – Lotnisko.
3. Małopolski bilet rowerowy:
- bilety jednorazowe,
- bilety sieciowe miesięczne imienne.
4. Małopolski bilet dla „Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi”:
- bilety dobowe,
- bilety miesięczne imienne.
5. Małopolski bilet na „Dzień bez samochodu”.
Uczniowie, studenci, czy grupy turystyczne mają możliwość skorzystania z oferty biletów grupowych. Kupując co najmniej 20 identycznych biletów w ramach jednej transakcji otrzymają zniżkę na poziomie 10%.
Dla przedsiębiorstw i instytucji dostępne są bilety miesięczne „na okaziciela”. Dzięki nim w przejazdach służbowych pracownicy mogą częściej wykorzystywać transport kolejowy, bez konieczności każdorazowego zakupu biletu jednorazowego. Bilety „na okaziciela” będą zapisywane na karcie MKA (Małopolska Karta Aglomeracyjna).
Z Małopolskim biletem dla rodziny weekendowe podróże po Województwie są jeszcze łatwiejsze. Pasażerowie mogą przemieszczać się pomiędzy wybranymi przystankami w niższej cenie w wybraną sobotę, niedzielę lub święto bez ograniczeń.
Wprowadzona została także specjalna oferta dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi. Osoby, posiadające stosowną legitymacją mają możliwość zakupu biletu miesięcznego w cenie 10 zł oraz biletów dobowych w cenie 1 zł.
Nową ofertę zyskały również osoby, które ukończyły 60 rok życia. Bez znaczenia jest fakt, czy korzystają z pociągów obsługiwanych przez POLREGIO czy Koleje Małopolskie – za każdym razem zniżka na przejazd będzie identyczna.
Dla miłośników dwóch kółek również wprowadzone zostały ułatwienia. Osoby sporadycznie podróżujące z rowerami będą mogły skorzystać z oferty Małopolski bilet rowerowy, dzięki czemu za przewóz roweru zapłacą 4 zł, natomiast osoby regularnie korzystające z rowerów oraz pociągów w ramach tej oferty mają możliwość zakupu biletu miesięcznego za kwotę 35 zł.
22 września każdego roku pasażerowie mogą skorzystać z oferty Małopolski bilet „Dzień bez samochodu”, która dostępna jest z wyprzedzeniem w aplikacji mobilnej iMKA.
Mieszkańcy aglomeracji krakowskiej uzyskali także możliwość korzystania z biletów czasowych w ramach Taryfy Aglomeracyjnej.
Oprócz ww. ofert obowiązuje również ulga 100% dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych z powodów politycznych oraz wprowadzony został bilet Małego Małopolanina z ulgą 50 % tj. bilet okresowy dla dzieci od ukończenia 4 roku życia do czasu rozpoczęcia obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego.
Bilety są dostępne przede wszystkim w systemie pn. Małopolska Karta Aglomeracyjna, ale także w innych kanałach sprzedaży wykorzystywanych przez Operatorów.
Szczegółowe cenniki oraz warunki taryfowe dostępne są na stronach:
- Koleje Małopolskie sp. z o.o.: www.malopolskiekoleje.pl
- POLREGIO sp. z o.o.: www.polregio.pl
- Koleje Śląskie sp. z o.o.: www.kolejeslaskie.com
Sprawozdania dotyczące zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, w zakresie publicznego transportu zbiorowego, których organizatorem jest Województwo Małopolskie (od 2018 r.) dostępne na są na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Województwa Małopolskiego, w zakładce "Organizacja publicznego transportu zbiorowego".
Zestawienie środków finansowych przeznaczonych przez Województwo Małopolskie na realizację zadań związanych z organizowaniem i dotowaniem kolejowych przewozów pasażerskich w latach 2008 - 2017, można natomiast pobrać poniżej.
W celu realizacji zadań przewozowych w regionalnym transporcie kolejowym w grudniu 2013 roku Samorząd Województwa Małopolskiego powołał Spółkę Koleje Małopolskie sp. z o. o. (Uchwała Nr XLIV/705/13 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 2 grudnia 2013r. oraz Uchwała Nr 1518/13 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 10 grudnia 2013r.). Spółka ta jest podmiotem, w którym 100% udziałów posiada Samorząd Województwa Małopolskiego reprezentowany przez Zarząd Województwa Małopolskiego.
Główne cele działalności Spółki Koleje Małopolskie to:
- realizacja wojewódzkich i międzywojewódzkich przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym w tym w strefie transgranicznej oraz świadczenie usług związanych z przewozem,
- rozwijanie nowoczesnego transportu kolejowego na terenie województwa małopolskiego,
- wykorzystanie węzłów przesiadkowych Parkuj i Jedź (P+R) z innymi przewoźnikami,
- zwiększenie częstotliwości kursowania pociągów,
- wprowadzenie cykliczności przewozów,
- zwiększenie komfortu podróży,
- integrowanie transportu publicznego,
- zintegrowanie ofert taryfowych wiążących kolej i innych przewoźników oraz integracja systemów pasażerskiego transportu zbiorowego,
- zmniejszenie negatywnego wpływu transportu na środowisko poprzez przejęcie ruchu pasażerskiego z transportu drogowego przez transport kolejowy,
- doskonalenie i podnoszenie standardów w zakresie transportu kolejowego,
- poprawa dostępności pociągów dla osób o ograniczonej mobilności,
- zakup i modernizacja taboru kolejowego.
Zgodnie z zapisami Planu transportowego Spółka ta będzie stopniowo przejmowała zadania przewozowe w transporcie kolejowym na terenie Małopolski.
Szybka Kolej Aglomeracyjna to przedsięwzięcie organizacyjno-techniczne polegające na uruchomieniu szynowego systemu transportowego na terenie województwa z wykorzystaniem istniejącej sieci kolejowej. W najbliższych latach planuje się funkcjonowanie trzech linii SKA:
- SKA1: Kraków Lotnisko / Airport – Kraków Główny – Wieliczka Rynek-Kopalnia;
- SKA2: Sędziszów – Kraków Główny – Skawina;
- SKA3: Trzebinia – Kraków Główny – Tarnów.
Schemat: Zasięg systemu Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej w Aglomeracji Krakowskiej
Połączenia w ramach SKA1 w relacji Kraków Główny – Wieliczka Rynek Kopalnia zostały uruchomione 14 grudnia 2014 r., zaś w pełnej relacji linią SKA1 pasażerowie mogą podróżować od 28 września 2015 r.
Dnia 13 grudnia 2015r. do systemu SKA włączona została linia SKA2, która do czasu zakończenia inwestycji budowy łącznicy kolejowej pomiędzy przystankami Kraków Zabłocie i Kraków Krzemionki funkcjonowała na odcinku Kraków Główny – Miechów – Sędziszów. Od dnia 10 grudnia 2017r. linia SKA 2 funkcjonuje w pełnej relacji Sędziszów - Kraków Główny - Skawina.
Od 11 grudnia 2016 r. funkcjonuje linia SKA3 na odcinku Kraków Główny – Tarnów.
Szybka Kolej Aglomeracyjna cieszy się dużą popularnością wśród podróżnych. Atrakcyjne rozkłady jazdy, nowoczesny tabor oraz konkurencyjne ceny biletów powodują, że liczba pasażerów korzystających z systemu SKA systematycznie wzrasta.
Integralnym elementem systemu Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej jest projekt Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej (MKA). MKA jest zintegrowanym biletem dającym możliwość korzystania z różnych środków transportu w różnych miejscach Małopolski, parkingów, a docelowo również z innych usług.
Małopolska Karta Aglomeracyjna to w pełni spersonalizowany nośnik, na którym można zapisywać usługi transportowe dostępne w systemie MKA tj. bilet na pociąg, tramwaj, autobus, a także parking P+R. Używając karty MKA w Krakowie, pasażerowie mają możliwość darmowego korzystania z krakowskiego systemu parkingów P+R.
Małopolska Karta Aglomeracyjna to również aplikacja mobilna – iMKA. Dostępna jest dla systemów operacyjnych: iOS, Android oraz WindowsPhone.
Pasażerowie mają możliwość wyboru Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej w tradycyjnej formie karty plastikowej lub aplikacji mobilnej.
System MKA wdrażany jest systematycznie – obecnie MKA daje możliwość korzystania z systemów Komunikacji Miejskiej w Krakowie, Tarnowie Zakopanem, Nowym Targu, Wieliczce, Miechowie i Oświęcimiu, usług świadczonych przez Spółki Koleje Małopolskie i POLREGIO, a także parkingów P+R.
Docelowo system MKA obejmie m.in. połączenia na całej sieci kolejowej w Małopolsce, linie autobusowe o charakterze użyteczności publicznej, a w przypadku zainteresowania również prywatnych przewoźników, systemy transportu miejskiego w poszczególnych miastach, strefy płatnego parkowania, bilety innych operatorów i organizatorów.
Więcej informacji na temat Małopolskiej Karty Aglomeracyjnej dostępnych jest na stronie: Małopolska Karta Aglomeracyjna.
Począwszy od roku 2003 Województwo Małopolskie dokonuje zakupu taboru wykorzystywanego do obsługi połączeń kolejowych na terenie Małopolski uzyskując poprawę komfortu podróżowania i jakości oferty przewozowej.
Zakupione pojazdy są udostępniane operatorom świadczącym usługę w zakresie publicznego transportu zbiorowego w transporcie kolejowym.
Województwo Małopolskie jest właścicielem 45 pojazdów, w tym 42 Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych:
- Trzy autobusy szynowe z napędem spalinowym (serie SA109 i SA133). Pojazdy te zostały udostępnione do realizacji przewozów kolejowych na terenie województwa pomorskiego.
Autobus szynowy z napędem spalinowym serii SA109
Autobus szynowy z napędem spalinowym serii SA133 - Sześć trójczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN63A) – zakup zrealizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN63A Sześć trójczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN64) oraz czterech dwuczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN99) – zakup zrealizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.
Elektryczne zespoły trakcyjne serii EN64
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN99 - Pięć pięcioczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN79) oraz osiem czteroczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN78) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN78
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN79
- Cztery czteroczłonowe elektryczne zespoły trakcyjne (seria EN76B) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN76B
- Dziewięć czteroczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (seria EN78A) – zakup realizowany w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020.
Elektryczny zespół trakcyjny serii EN78A