Śladami Wołochów
Wołosi. Pasterski lud, który na ziemie polskie dotarł ok. XV w., przynosząc ze sobą nie tylko gospodarską sztukę wypasania owiec w trudnym terenie górskim, ale także bogatą kulturę, żywą do dzisiaj. Wędrówka Wołochów przebiegała od Bieszczadów przez Beskid Niski, Beskid Sądecki, Gorce i Podtatrze, przez Beskid Żywiecki, Śląski i dalej na zachód, w kierunku Moraw. Przygotowaliśmy dla Państwa propozycję 15 szlaków tematycznych wiodących przez obszary ściśle związane z rozwojem transhumancji. Razem składają się na całościowy, przekrojowy obraz pasterskiej spuścizny, dla której górskie tereny są tłem – kontekstem, który dzięki szlakom zyskuje dodatkową, niematerialną wartość.
Dalej jazda Panie Gazda... Czesław Mozil u Górali Nadpopradzkich na Szlaku Kultury Wołoskiej w Beskidzie Sądeckim
Serdecznie zachęcamy do podróży z Czesławem Mozilem i Stowarzyszeniem Górali Karpat po sądeckich bezdrożach Szlaku Kultury Wołoskiej. Wyjątkowe w kraju dziedzictwo kulturowe Górali Nadpopradzkich promuje nowy teledysk „Dalej jazda Panie Gazda”, do którego tekst napisał Michał Zabłocki, a muzykę skomponował Czesław Mozil. Teledysk przenosi nas w okolice Starego Sącza, Rytra, Piwnicznej – Zdrój i Wierchomli, a więc w miejsca gdzie pasterze od wieków wypasali owce, pielęgnując kulturę i tradycję „Czarnych Górali”.
- Teledysk ma pokazać to, co u nas piękne ale zapomniane i niedostępne dla odwiedzających nasz region turystów. Na szczęście muzyka i tradycja góralska żyje w sercach dzieci i młodzieży, która zaangażowała się w powstanie tego utworu - powiedziała Monika Florek, prezes Stowarzyszenia Górale Karpat, które jest autorem projektu stworzenia teledysku. Wsparcie Czesława Mozila, który napisał muzykę i wystąpił razem z dziećmi jest nieocenionym wkładem w promocję naszego regionu i bardzo mu za to dziękujemy! – dodaje Monika Florek.
W nagraniu teledysku uczestniczyło blisko 70 dzieci z dziecięcych zespołów regionalnych: Bystro Kicora (Przysietnica), Dziecięcy Zespół Regionalny Małe Piwnicoki (Piwniczna-Zdrój) i Rytrzoki z Rytra.
Wspólny utwór Czesława Mozila i Nadpopradzkich Górali powstał w ramach projektu „Artyści na Szlaku Kultury Wołoskiej”, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Górale Karpat przy wsparciu finansowym m.in. Województwa Małopolskiego w ramach konkursu ofert z turystyki pn. „Małopolska Gościnna”.
Teledysk można obejrzeć pod linkiem: www.youtube.com/watch?v=DCo2pDiEXPw
Szlak Kultury Wołoskiej doposażony w miejsca odpoczynku dla turystów
W sezonie turystycznym lato 2019 turystom podróżującym Małopolskim odcinkiem Szlaku Kultury Wołoskiej zostaną udostępnione specjalne miejsca odpoczynku oraz infrastruktura informacyjno - edukacyjna. W miejscowości Ludźmierz, Sękowa, Małastów, Jaworki, Rytro i Piwniczna - Zdrój powstały altany turystyczne, nawiązujące stylem do regionalnych wzorców architektonicznych. Altany wyposażono w ławy, stojak na rowery, kosze, pulpity z informacją o dziedzictwie kultury wołoskiej. Wyróżnikiem Szlaku, zapraszającym do wędrówek górskimi ścieżkami i polanami są bramy karpackie w Ludźmierzu, Piwnicznej – Zdrój i Wierchomli. W miejscowościach Leśnica, Wojkowa, Rytro, Zakopane, Murzasichle, Chochołów, Lipnica Wielka, Łapsze Wyżne, Maciejowa, Piwniczna Zdrój, Dzianisz, Brzegi, Czarny Dunajec – Baligówka, Sękowa, Małastów, Jaworki, Ochotnica Górna, Ochotnica Górna – Przełęcz Knurowska zamontowano łącznie 16 tablic informacyjnych i 18 słupków wołoskich, wskazujących przebieg Szlaku oraz atrakcje w najbliższej okolicy. Ochotnicę Górną, jedną z większych kolonizacji wołoskich, a także miejsce w którym narodziła się idea Szlaku Kultury Wołoskiej, oznaczono „laską” wołoską. Zapraszamy do wędrówki Szlakiem Kultury Wołoskiej!
Altana w Jaworkach.
Brama karpacka w Wierchomli.
Tablica informacyjna w Zakopanem.
Altana w Ludźmierzu.
ARCHIWUM WYDARZEŃ:
Instrumenty muzyczne Karpat – otwarcie wyjątkowej wystawy w Piwnicznej - Zdroju
W dniu 14 listopada 2018 r. w Domu Kultury w Piwnicznej-Zdroju odbyło się uroczyste otwarcie wystawy poświęconej instrumentom ludowym Karpat. Gościem specjalnym otwarcia był Michał Smetanka - znany słowacki muzykolog i multiinstrumentalista, który wraz ze zgromadzoną młodzieżą zagrał wyjątkowy koncert na prezentowanych instrumentach. Wydarzenie prowadziła Pani Monika Florek, pomysłodawca wystawy, od lat działająca na rzecz ochrony i promocji kultury górali nadpopradzkich. Ekspozycje wyróżnia jej interaktywny charakter, podczas zwiedzania można nie tylko zobaczyć i usłyszeć brzmienie dawnych instrumentów pasterskich, ale samemu spróbować swoich sił i na nich zagrać. Dlatego stanowi ona atrakcyjną przestrzeń do prowadzenia lekcji i pokazów dla dzieci i młodzieży.
Wystawa została zrealizowana przez Województwo Małopolskie w ramach projektu pn. „Szlak Kultury Wołoskiej”, współfinansowanego ze środków Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014 – 2020. Ekspozycję można odwiedzać w godzinach pracy Domu Kultury w Piwnicznej-Zdroju.
Otwarcie wystawy.
Szlak Kultury Wołoskiej w Małopolsce zostanie doposażony w infrastrukturę turystyczną
Na finiszu są prace związane z wyposażeniem małopolskiego odcinka „Szlaku Kultury Wołoskiej” w infrastrukturę turystyczną oraz przestrzenne składniki systemu informacji turystycznej. W ramach projektu, w miejscowości Ludźmierz, Sękowa, Małastów, Jaworki oraz Rytro i Piwniczna - Zdrój powstają altany turystyczne z wyposażaniem (ławy, stojak na rowery, kosze, pulpity z informacją o dziedzictwie kultury wołoskiej). Wyróżnikiem Szlaku, zapraszającym do wędrówek górskimi ścieżkami i polanami będą bramy karpackie w Ludźmierzu, Piwnicznej – Zdrój i Wierchomli. Przestrzenną informację turystyczną tworzyć będzie 16 tablic informacyjnych i 18 słupków wołoskich (Leśnica, Wojkowa, Rytro, Zakopane, Murzasichle, Chochołów, Lipnica Wielka, Łapsze Wyżne, Maciejowa, Piwniczna Zdrój, Dzianisz, Brzegi, Czarny Dunajec – Baligówka, Sękowa, Małastów, Jaworki, Ochotnica Górna, Ochotnica Górna – Przełęcz Knurowska). W Ochotnicy Górnej, w jednej z większych kolonizacji wołoskich i w miejscu w którym zainicjowano utworzenie Szlaku, stanie „laska” wołoska.
Wystawa „W kręgu żywej (pasterskiej) watry”- Ludźmierz
W Domu Podhalan im. Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Władysława Orkana w Ludźmierzu wykonana został wystawa tematyczna związana z tradycjami pasterskimi. Motyw przewodni – żywa watra- ogień palący się w bacówce symbolizuje trwałość kultury pasterskiej, więź z pokoleniami przodków i wciąż na nowo, wiosną odradzającą się tradycją wypasu kulturowego owiec. Elementem wystawy jest wnętrze bacówki z bacą na pierwszym planie, z zawieszonym nad watrą kotłem, stojącą obok pucierą do wyrobu serów, powieszonymi na ścianie czerpakami, obok umieszczono imitację koszoru z modelami owiec i juhasem, w tle zdjęcia pejzażu Podhala. Wystawę doposażono w model zestaw multimedialny, dostępny dla przewodnika wycieczki lub opiekuna grupy. Ekspozycję urozmaicają cytaty, powiedzonka, myśli, humory związane z tematyką pasterską oraz 9 plansz edukacyjnych, poświęconych kulturze wołoskiej.
.jpg)
Ekspozycja w Ludźmierzu.
.jpg)
Ekspozycja pasterska w Ludźmierzu.
Wystawa instrumentów muzycznych w Miejskim Ośrodku Kultury w Piwnicznej-Zdroju
Karpaty choć nie są górami największymi i najwyższymi, mają swoje światowe „naj”, największą ilość instrumentów ludowych. Żaden inny obszar górski nie może się z nimi równać, czy to Alpy czy Himalaje. Brzmienie tych instrumentów, połączone ze śpiewem, towarzyszyło karpackim góralom od momentu narodzin po śmierć, we wszystkich obrzędach rodzinnych i dorocznych. W tym bogactwie muzycznych rozmaitości są melodie, które wędrują po całych Karpatach od Bałkanów po Morawy. Tak jak przebiegały drogi wędrówek wołoskich pasterzy. Dlatego na Szlaku Kultury Wołoskiej zaaranżowana została wystawa poświęcona instrumentom ludowym. Bo muzyka, dla karpackich górali nie była dodatkiem czy tłem do życia, ale jego esencją. To w niej odnajdujemy wspólny dla kultury jej mieszkańców wołoski rys.
Na wystawie zamieszczone jest kilkadziesiąt instrumentów, lub ich fotografii podzielonych na 4 grupy: aerofony, chordofony, idiofony i membranofony. Celem organizatorów zaprojektowanie ekspozycji interaktywnej, gdyż instrument nie jest do oglądania tylko do grania. Dlatego ich sposób przedstawienia jest taki, że z każdego z nich można wydobyć dźwięk. Dla mniej odważnych przygotowana jest prezentacja multimedialna z filmowymi próbkami osób grających. Wystawa poprzez makiety przybliża też składy kapel karpackich od najstarszych – dudziarskich, po te z początku XX w. Z praktyką grania kapeli smyczkowych w podziale na prym, sekund, bas można się zaznajomić wykorzystując do tego dzwonki pasterskie. Zamieszczony projektor i amfiteatralny kształt sali wystawienniczej narzuca wykorzystanie pomieszczenia wystawy również do odtwarzania filmów dla większej ilości zwiedzających. Zapraszamy do odwiedzenia ekspozycji.
Ekspozycja będzie dostępna od listopada 2018 r.
Ekspozycja pasterska w Piwnicznej - Zdroju.
Zapraszamy na prezentację Szlaku Kultury Wołoskiej!
W dniu 15.10.2018 r., w Ratuszu Miasteczka Galicyjskiego w Nowym Sączu, ul.Lwowska 226 odbędzie się prezentacja Szlaku Kultury Wołoskiej, na którą serdecznie zapraszamy branżę turystyczną oraz osoby zainteresowane dziedzictwem Kultury Wołoskiej oraz ofertą produktową pogranicza polsko – słowackiego.
W Programie m.in.: prezentacja Szlaku Kultury Wołoskiej – nowej oferty produktowej Małopolski, Śląska, Podkarpacia i Słowacji, prelekcje i pokazy: codzienne życie pasterzy dawniej i dziś, instrumenty pasterskie, wierzenia i obyczaje, występy zespołów folklorystycznych,degustacja produktów pasterskich, dyskusja.
Udział w konferencji jest bezpłatny, prosimy o wcześniejsze zgłoszenie uczestnictwa na adres e-mail: , podając imię, nazwisko oraz nazwę instytucji.
Ekspozycje edukacyjne w Małopolskich bacówkach
We wrześniu, bacówki w Lipnicy Wielkiej, Jaworkach, Zakopanem, Czarnym Dunajcu, Chochołowie, Wojkowej, Maciejowej, Łapszach Wyżnych, Leśnicy i Ochotnicy Górnej zostały doposażone w małe ekspozycje pasterskie. Kotliki, ferule, elementy stroju pasterskiego, łyżniki, formy na oscypki, to tylko niektóre sprzęty jakie odwiedzający nasz region będą mogli zobaczyć w obiektach pasterskich. Jak się je wykorzystuje do zrobienia oscypka, jakie obrzędy wiążą się z wypasem i hodowlą owiec i wiele innych opowieści, można usłyszeć od baców wędrując przez Tatry, Podhale, Beskidy małopolskim odcinkiem „Szlaku Kultury Wołoskiej”.
Wyposażenie bacówki.
Wyposażenie bacówki.
W Piwnicznej - Zdroju zakończyły się warsztaty kulinarne, których inspiracją było przybliżenie pasterskich tradycji kulinarnych górali nadpopradzkich, która przez lata kształtowała się pod wpływem zamieszkałych na naszych terenach osadników wołoskich. Prezentowane potrawy zostały przygotowane wg dziedzictwa kulturowego i przepisów naszych przodków. Choć kuchnia ta uboga to potrafi zaskoczyć swym smakiem i różnorodnością. Smacznego!
Sery pasterskie.
Zapraszamy na "Festiwal Czarnej Owcy" i "Pasterską Akademię Kulinarną do Piwnicznej-Zdroju (6-7.10.2018)!
W dniu 7 października 2018 r. w godz. 14.00-19.00 w Ośrodku Wypoczynkowym "Beskid" w Piwnicznej - Zdroju odbędzie się Festiwal Czarnej Owcy, którego głównym celem jest przekazanie młodemu pokoleniu rodzimej tradycji pasterskiej górali nadpopradzkich, wywodzącej się z kultury wołoskiej. W programie m.in. Karpacki Jarmark Pasterski, konkursy muzyczne, pokazy aktywności związanych z hodowlą i wypasem owiec, nauka tańca regionalnego i wiele innych atrakcji. W przeddzień i podczas Festiwalu odbędą się warsztaty kulinarne (6-7 października), podczas których kucharze z Polski i ze Słowacji zaprezentują przepisy na tradycyjne potrawy i produkty pasterskie. Wydarzeniom towarzyszyć będzie muzyka pasterska w wykonaniu kapel z Polski, Słowacji i Ukrainy.
Scenariusz wydarzenia „FESTIWAL CZARNEJ OWCY”
prowadzący: Piotr Maślanka data: 07.09.2018r. w godz. 14:00 – 19:00
14:00-14:15 – rozpoczęcie „Festiwalu Czarnej Owcy”
14:25 – 15:10– pokaz technik / tradycji związanych z wypasem i hodowlą owiec i kóz
15:10 – 15:40 - występ zespołu regionalnego „Małe Piwnicoki”
15:40 – 15:50 - rozstrzygnięcie konkursu na najładniejszą owcę
15:50 – 16:15 – pokaz mody regionalnej inspirowanej motywem karpackim
16:15 – 16:45– konkurs gry na instrumentach pasterskich „Na Pasterską Nutę”
16:45 – 17:30 – występ zespołu regionalnego ze Słowacji „Plavćanka”
17:40 – 18:00 – kurs nauki tańca ludowego
18:00 – 18:40 – zespół góralski „Bratowie”
18:40 – 19:00 – zakończenie festiwalu
14:00 - 19:00 - Karpacki Jarmark Pasterski
19:00 – biesiada góralska
Scenariusz wydarzenia „PASTERSKA AKADEMIA KULINARNA”
prowadzący: Adam Barski
Data: 06/07.09.2018r. w godz. 14:00 – 18:00
14:00-14:10 – rozpoczęcie warsztatów „Pasterska Akademia Kulinarna”
14:10 – 14:20 – wprowadzenie w tematykę tradycji kuchni pasterskiej
14:20 – 17:30– rozpoczęcie warsztatów, przygotowanie potraw przez wystawców przy udziale publiczności
16:45 – 17:45– degustacja przygotowanych potraw przy dźwiękach kapel regionalnych z Polski i Słowacji
17:45 – 18:00 – zakończenie warsztatów
Plakat
Szczegółowe informacje: www.beskid.pl, , tel. 18 44 64 19, 501 607 154.
Nowe ekspozycje na małopolskim odcinku Szlaku Kultury Wołoskiej
W Gminnym Ośrodku Kultury w Piwnicznej-Zdroju powstaje wystawa poświęcona instrumentom pasterskim w Karpatach. Ekspozycja będzie miała charakter monograficzny, zaprezentowane zostaną na niej modele instrumentów pasterskich, fotografie oraz makiety najczęściej spotykanych instrumentów w Karpatach, używanych przez pasterzy nie tylko podczas wypasu, ale także podczas obrządków rodzinnych i dorocznych świąt. Wystawa posiadać będzie elementy multimedialne, pozwalające na prezentację praktyki wykonawczej eksponowanych instrumentów. Natomiast w Ludźmierzu, w Domu Podhalan im. Kazimierza Przerwy - Tetmajera i Władysława Orkana trwają prace nad ekspozycją "W kręgu żywej, pasterskiej watry". Motywem przewodnim wystawy jest "żywa watra" - ogień palący się w bacówce i symbolizujący trwałość kultury pasterskiej, więź z pokoleniami przodków i wciąż na nowo - wiosną - odradzającą się tradycję wypasu kulturowego owiec. Również w terenie, odwiedzający nasz region będą mieli możliwość poznania tradycyjnych sprzętów pasterskich związanych w hodowlą i wypasem owiec. W Małopolsce, 10 bacówek w miejscowościach: Chochołów, Leśnica/Kotelnica, Zakopane, Lipnica Wielka, Łapsze Wyżne, Maciejowa, Wojkowa, Ochotnica Górna Baligówka, Czarny Dunajec, Jaworki zostanie doposażonych w sprzęt pasterski. Ekspozycje będą mieć charakter edukacyjny i będą dostępne dla odwiedzających od końca października br. Zapraszamy na Szlak Kultury Wołoskiej.
Baca przy pracy.
Projekt „Szlak Kultury Wołoskiej” wyróżniony!
Wyróżnienie dla Szlaku Kultury Wołoskiej.
W czasie XXVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy, 5 września 2018 r. podczas Konferencji Europa Karpat przyznane zostały wyróżnienia projektom karpackim. Jednym z czterech wyróżnionych projektów jest „Szlak Kultury Wołoskiej” realizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V Polska-Słowacja, w partnerstwie: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia“ (Partner Wiodący), Detská organizácia Fénix Snina, Województwo Podkarpackie, Regionálna rozvojová agentúra Svidník, Województwo Małopolskie, Związek Podhalan w Polsce, Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych DELTA PARTNER, Obec Oravská Polhora, Obec Malatiná, Obec Zázrivá.
Wizyta studyjna dla przedstawicieli mediów... Podążając śladami wędrówek wołoskich... Pasterska przygoda pełna wrażeń...
W dniach 27–29 września 2018 r. zapraszamy na wizytę studyjną dla mediów po małopolskiej części Szlaku Kultury Wołoskiej. Uczestnicy odwiedzą nie tylko ekspozycje pasterskie w Muzeum Tatrzańskim, Skansenie Studzionki czy małopolskie bacówki - miejsca żywej tradycji pasterskiej, ale wezmą również udział w ciekawych spotkania, prelekcjach oraz wydarzeniach towarzyszących IV Zjazdowi Karpackiemu, odbywającym w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu. Wizyta studyjna realizowana jest w ramach projektu „Szlak Kultury Wołoskiej”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014 – 2020. Zapraszamy do zapoznania się z programem.
Udział w wizycie jest bezpłatny. Wymagane jest wcześniejsze zgłoszenie uczestnictwa. Zgłoszenia należy dokonać na adres e-mail: , podając imię, nazwisko, nazwę reprezentowanej instytucji oraz adres e-mail. Liczba miejsc ograniczona. O przyjęciu decydować będzie kolejność zgłoszeń.
Informacje szczegółowe są dostępne pod adresem: , tel. 530 537 88
Otwarty nabór podmiotów do udziału w projekcie Szlak Kultury Wołoskiej
Województwo Małopolskie, jest Partnerem projektu pn. “Szlak Kultury Wołoskiej”, dofinansowanego ze środków Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska Słowacja na lata 2014-2020. Celem przedsięwzięcia jest stworzenie nowej oferty produktowej pogranicza polsko - słowackiego, prezentującej w równowadze z wartościami naturalnymi – dziedzictwo kulturowe osadników wołoskich, jednych z „Ojców Europy”, depozytariuszy i emisariuszy kultury gór, których wędrówki miały duże znaczenie dla kształtowania krajobrazu oraz kultury w górskich terenach Europy Wschodniej i Środkowej.
Ludność wołoska nie izolowała się, wnosząc swoje dziedzictwo w kulturę wszystkich narodów i grup społecznych, z którymi dane było się jej spotkać na swojej drodze. Osadnicy wołoscy nasiąkali przy tym kulturą zastaną na szlaku swych wędrówek, spełniając rolę zarówno nośnika jak i katalizatora przemian kulturowych i cywilizacyjnych. Tym samym pod pojęciem „kultury wołoskiej” można rozumieć ogół kultury Karpat w całej swej wielobarwności i bogactwie. Ich zaczynem był depozyt pasterskiej kultury, przyniesiony z głębi Półwyspu Bałkańskiego i doskonalony na zagospodarowywanych terenach, a więc nieustannie ewoluujący. Stapiany z kulturą ziem zasiedlanych – przesądzał, zarówno o uniwersalizmie, jak i o odmienności ludów gór. Jedność wołoskiego korzenia absolutnie nie wykluczała więc regionalnych, a nawet mikroregionalnych różnic, tak istotnych dla bogactwa i różnorodności
(dr inż. arch. J. Środulska Wielgus, mgr M. Maciaś, Szlak kultury wołoskiej. Ochotnica – początek drogi, Rozwój turystyki kulturowej i przyrodniczej na pograniczu polsko-słowackim, PPWSZ, Nowy Targ 2012, s. 153–162).
Województwo Małopolskie jako Partner projektu pn. “Szlak Kultury Wołoskiej”, realizuje działania, m.in. z zakresu:
- inwentaryzacji dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego związanego z kulturą wołoską
w Małopolsce - opracowania produktów turystycznych południowej części Małopolski, których motywem przewodnim będzie dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe związane z kulturą wołoską
Zinwentaryzowane obiekty i atrakcje oraz stworzone na ich podstawie pakiety turystyczne będą prezentowane w materiach informacyjno-promocyjnych związanych ze Szlakiem , w szczególności na stronie internetowej dedykowanej Szlakowi.
W tym celu, Województwo Małopolskie zaprasza podmioty / osoby z Małopolski do zgłaszania propozycji obiektów /miejscowości / zjawisk, które będą mogły być włączone do oferty Szlaku Kultury Wołoskie. Zasady naboru określono w załączniku.
Tytuł projektu: „Szlak Kultury Wołoskiej”
Partner Wiodący: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia“
Partnerzy:
- Detská organizácia Fénix, o.z. Územná organizácia Snina
- Województwo Podkarpackie
- Regionálna rozvojová agentúra Svidník
- Województwo Małopolskie
- Związek Podhalan w Polsce
- Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych DELTA PARTNER
- Obec Oravská Polhora
- Obec Malatiná
- Obec Zázrivá
Okres realizacji: 01.01.2017 - 30.10.2018
Wartość Projektu: 1 849 179,11 EUR
Dofinansowania z UE: 85% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020 w odniesieniu do Osi priorytetowej 1, Priorytet inwestycyjny 6c.
Opis Projektu:
Koncepcja Szlaku Kultury Wołoskiej zrodziła się w początku obecnego stulecia w Wiejskim Ośrodku Kultury w Ochotnicy Górnej, przy wsparciu miejscowego Oddziału Związku Podhalan oraz środowisk akademickich krakowskich uczelni. Po raz pierwszy zmaterializowała się w postaci opisu, map, plansz terenowych, a następnie publikacji naukowych i w latach 2007-2008. Obecny projekt jest natomiast rozszerzeniem obszaru działań na region całych Karpat w Polsce i na Słowacji. Celem koncepcji jest „Zwiększenie poziomu wykorzystania potencjału pogranicza polsko-słowackiego za sprawą dziedzictwa kultury wołoskiej”. Założony cel zostanie osiągnięty poprzez wytyczenie szlaku turystyki kulturowej, prezentującego w równowadze z wartościami naturalnymi - dziedzictwo kulturowe osadników wołoskich, jednych z „Ojców Europy”, depozytariuszy i emisariuszy kultury gór, która umożliwiła zagospodarowanie Karpat od czasów Średniowiecza. Równorzędnie do tworzenia szlaku, prowadzone będą działania w ramach Uniwersytetu Karpackiego – popularyzujące kulturę wołoską oraz jej znaczenie dla lokalnych społeczności. Uzupełnieniem działań będą spotkania na Wołoskim szlaku – imprezy pełniące rolę edukacyjno/promocyjną, podnoszące poziom wykorzystania lokalnego dziedzictwa. Misją koncepcji jest sublimacja turystyki karpackiej, budowanie i promowanie zrównoważonej turystyki, opartej na humanitarnych i ekologicznych wzorcach, będącej narzędziem aktywnej ochrony naturalnych i kulturowych zasobów Karpat, nie zaś ich bezwzględnej eksploatacji. Równocześnie jest to droga do wzbogacenia i urozmaicenia oferty usług turystycznych w gminach karpackich, w oparciu o ich własny, często mało wykorzystany kapitał ludzki i krajobrazowy. Metodą realizacji koncepcji jest indukcja – oddolna budowa dobrych praktyk, realizacja rzeczywistych, uwieńczonych sukcesem, niewielkich, lecz licznych zamierzeń, zachęcających do naśladownictwa. Oznacza to tworzenie szlaku od niewielkich odcinków; spajanie ich w większe fragmenty i zespoły.
Cel główny Projektu: zwiększenie poziomu wykorzystania potencjału pogranicza polsko-słowackiego za sprawą dziedzictwa kultury wołoskiej.
Cele szczegółowe Projektu:
- zwiększenie rozpoznawalności potencjału pogranicza poprzez popularyzację kultury pasterskiej
- odtworzenie tradycji związanych z kulturą wołoską i pasterstwem
- stworzenie zintegrowanego produktu turystycznego związanego z kulturą wołoską
Zakres rzeczowy Projektu w Małopolsce:
- inwentaryzacja zasobów kulturowych i przyrodniczych dziedzictwa wołoskiego
- opracowanie produktów turystycznych (pakietów turystycznych po pograniczu)
- oznakowanie szlaku - słupki, laski wołoskie - 19 szt.
- oznakowanie szlaku - tablice informacyjne -16 szt.
- wykonanie i montaż bram karpackich – 3 szt.
- wykonanie altan turystycznych – 6 szt.
- wykonanie ekspozycji pasterskich – 2 szt.
- wyposażenie bacówek w sprzęt pasterski – 10 szt.
- organizacja imprezy turystycznej na szlaku – 1 szt.
- organizacja warsztatów kulinarnych – 1 szt.
- pozyskanie treści do strony internetowej o szlaku – 1 szt.
- organizacja study tour dla dziennikarzy – 1 szt.
- organizacja ukierunkowanej prezentacji szlaku na rynku krajowym, skierowanej do punktów informacji turystycznej i organizacji turystycznych z terenu pogranicza – 1 szt.
Realizacja: 2018 r.
Biuro Projektu:
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia PRO CARPATHIA
35-064 Rzeszów, ul. Rynek 16/1 (II piętro)
Tel. 17 850 01 81
Koordynator Projektu:
Agnieszka Pieniążek
Asystent Koordynatora Projektu: Justyna Zimny-Frużyńska
Koordynator merytoryczny po stronie Województwa Małopolskiego:
Departament Turystyki i Sportu UMWM
Osoba do kontaktu: Małgorzata Czapla
Tel. 12 379 60 16
Współfinansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
